Thông báo Kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại phiên họp lần thứ 25 của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định(IUU)

Ngày 09 tháng 12 năm 2025, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì phiên họp trực tuyến lần thứ 25 của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) (sau đây viết tắt là Ban Chỉ đạo). Tham dự phiên họp có Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà - Trưởng Ban Chỉ đạo, các thành viễn Ban Chỉ đạo và đại diện lãnh đạo một số Bộ dự thay thành viên Ban Chỉ đạo; Lãnh đạo các bộ, cơ quan: Văn hóa, Thể Thao và Du lịch, Thanh tra Chính phủ, Thông tấn xã Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài tiếng nói Việt Nam, Báo Nhân dân, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT), Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel), Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP). Tham dự tại điểm cầu các địa phương có Lãnh đạo Ủy ban nhân dân 22 tỉnh, thành phố có tàu cá. Sau khi nghe Bộ Nông nghiệp và Môi trường báo cáo về tình hình, kết quả thực hiện các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao¹, các ý kiến phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Chính phủ kết luận:
 1. Nghiêm khắc phê bình Lãnh đạo Ủy ban nhân dân 22 địa phương có tàu cá hoạt động trên biển và một số một số bộ, ngành trong việc thực hiện công tác chống khai thác IUU còn thiếu quyết liệt, chưa dứt điểm, chưa rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm; đặc biệt là tình trạng báo cáo số liệu thiếu trung thực, chạy theo thành tích, dẫn đến sự chênh lệch lớn giữa số liệu kiểm soát của các lực lượng chức năng và thực tế tại cảng cá. Việc để 8 năm chưa gỡ được cảnh báo "thẻ vàng" của EC đối với nghề cá Việt Nam là “rất đáng xấu hổ” nếu nều scso sánh với "9 năm làm một Điện Biên" của cha ông ta.
2. Quan điểm, tư tưởng chỉ đạo
 Gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC đối với nghề cá Việt Nam để phát triển ngành thủy sản bền vững là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng hàng đầu trong thời điểm hiện nay, liên quan trực tiếp đến uy tín, danh dự của đất nước và lợi ích của quốc gia, dân tộc; Cả hệ thống chính trị phải vào cuộc quyết liệt hơn nữa, kiên quyết tuyên chiến với khai thác IUU với tinh thần trách nhiệm, quyết tâm cao nhất, nỗ lực lớn. nhất, hành động quyết liệt nhất; "Làm việc nào ra việc đó, làm việc nào dứt việc đó"; cấp ủy, chính quyền các địa phương, bộ, ngành, nhất là người đứng đầu phải chịu trách nhiệm, nhìn thẳng vào sự thật, kiên quyết chấm dứt tình trạng báo cáo hình thức, đối phó; phải triệt để ứng dụng công nghệ, dữ liệu số và các bằng chứng thực tiễn làm cơ sở minh chứng thuyết phục năng lực quản lý khai thác hải sản của Việt Nam với EС. 3. Mục tiêu
Thực hiện bằng được "Mục tiêu kép", đó là: (1) Phải giải trình thuyết phục, chấm dứt tình trạng khai thác IUU để gỡ cảnh báo "thẻ vàng" của EC, đây là mục cấp bách phải hoàn thành ngay; (2) Cơ cấu lại ngành thủy sản phát triển bền vững, hợp pháp, minh bạch, có trách nhiệm; chuyển đổi mạnh mẽ từ đánh bắt sang nuôi trồng, chế biến và tăng cường hợp tác quốc tế.
4. Nhiệm vụ, giải pháp cấp bách trong thời gian tới
 a) Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường
 - Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan cập nhật, hoàn thiện Báo cáo về chống khai thác IUU gửi EC, hoàn thành trước ngày 15 tháng 12 năm 2025; báo cáo đầy đủ, chỉ tiết, chính xác các nội dung EC khuyến cáo; phân tích, đánh giá rõ tình hình, nguyên nhân và giải pháp cụ thể (làm rõ cái gì đã làm tốt, vì sao? để rút kinh nghiệm làm tiếp theo; cái gì chưa làm tốt, nguyễn nhân vì sao? giải pháp khắc phục đối với các bộ, ngành, địa phương như thể nào), hoàn thành, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 12 tháng 12 năm 2025;
- Khẩn trương xây dựng, hoàn thiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về quyết liệt triển khai các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU, phát triển bền vũng ngành thủy sản Việt Nam, hoàn thành trong ngày 11 tháng 12 năm 2025;
 - Cùng với các Bộ: Quốc phòng, Công an, Tư pháp, Thanh tra Chính phủ tổ chức các đoàn công tác liên ngành kiểm tra chống khai thác IUU tại các địa phương (kết quả kiểm tra phải chỉ rõ: địa phương, đơn vị nào làm tốt, địa phương, đơn vị nào còn buông lỏng; quy rõ trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, người đứng đầu; thu thập các bằng chứng thực tế (hóa đơn, chứng từ, hồ sơ...) để làm tư liệu thuyết minh, giải trình với EC), hoàn thành trước ngày 15 tháng 12 năm 2025;
- Chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan chuẩn bị kỹ lưỡng nội dung và các điều kiện cần thiết để tổ chức họp, làm việc trực tuyến với EC trong khoảng thời gian dự kiến từ 15 đến 20 tháng 12 năm 2025, theo tỉnh thần chân thành, cầu thị, thông tin báo cáo phải đầy đủ, chính xác; cái gì EC góp ý đúng thì tiếp thu, cái gì chưa đúng hoặc thiếu thông tin thì phải giải trình, đấu tranh thuyết phục, hoàn thành trước ngày 15 tháng 12 năm 2025; thành lập tổ công tác đặc biệt để hoàn thiện Báo cáo, chuẩn bị kịch bản làm việc và trực tiếp trao đổi kỹ thuật với EC, bao gồm các cán bộ giỏi chuyên môn, ngoại ngữ, có nhiều kinh nghiệm quản lý trực tiếp và đàm phán với quốc tế của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các Bộ: Quốc phòng, Công an, Ngoại giao, Tư pháp, Công Thương, Văn phòng Chính phủ, VASEP và các Bộ, cơ quan liên quan;
- Khẩn trương cung cấp cho các địa phương và các cơ quan chức năng đầy đủ thông tin về 44 lô hàng của 08 doanh nghiệp có dấu hiệu vi phạm khai thác IUU trước ngày 12 tháng 12 năm 2025, để các địa phương xử lý nghiêm theo quy định;
 - Chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ, VNPT, Viettel khẩn trương hoàn thiện, chuẩn hóa cơ sở dữ liệu quốc gia về thủy sản để giới thiệu với đoàn Thanh tra EC, chứng minh năng lực quản lý thông suốt từ trung ương đến địa phương, giữa các lực lượng về giám sát tàu cá, sản lượng và truy xuất nguồn gốc; hoàn thành trước ngày 15 tháng 12 năm 2025;
- Khẩn trương xây dựng, hoàn thiện "Đề án phát triển ngành thủy sản bền vững" (nuôi trồng, đánh bắt, chế biến, xuất khẩu, hợp tác quốc tế,..), hoàn thành trong tháng 12 năm 2025, làm cơ sở hướng dẫn, chỉ đạo các địa phương thực hiện có hiệu quả.
b) Bộ trưởng Bộ Quốc phòng chỉ đạo lực lượng Biên phòng tiếp tục duy trì tuần tra, kiểm soát chặt chẽ vùng biển giáp ranh (Malaysia, Indonesia, Campuchia, Thái Lan,...), kiên quyết không cho tàu cá không đủ điều kiện xuất bến; phối hợp chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các địa phương liên quan rà soát, làm rõ và xử lý dứt điểm tình trạng chênh lệch số liệu giữa các cơ quan về số lượng tàu xuất nhập bến và sản lượng hải sản giám sát; rà soát, đề xuất cụ thể các trang thiết bị, nguồn lực cần thiết để đảm bảo đủ năng lực kiểm soát tình hình hoạt động của các tàu cá trên biển.
c) Bộ trưởng Bộ Công an chỉ đạo Công an các địa phương điều tra, xử lý dứt điểm các đường dây môi giới, tổ chức đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài và các đường dây "hợp thức hóa" hồ sơ các lô hàng hải sản nguồn gốc nước ngoài về Việt Nam tiêu thụ hoặc xuất khẩu, coi đây là hành vi cạnh tranh không lành mạnh và phá hoại nỗ lực gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC; Chỉ đạo Công an tỉnh Khánh Hòa và các địa phương liên quan khẩn trương điều tra, xử lý dứt điểm các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật liên quan đến các lô hàng cá cờ kiếm xuất khẩu sang thị trường châu Âu (giai đoạn 2021-2022); làm rõ sai phạm của Công ty TNHH Thịnh Hưng và Công ty TNHH Tín Hưng (tại Khánh Hòa) và các đơn vị liên quan đến việc cấp xác nhận/chứng nhận (SC, CC, XC, ССC) cho các lô hàng này.
 d) Bộ trưởng Bộ Ngoại giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan khẩn trương làm việc với các nước để thống nhất thông tin, xác minh tình trạng của 23/91 tàu cá ngư dân bị bắt giữ từ đầu năm 2024 đến nay; cung cấp danh sách chính xác tàu cá bị bắt giữ và được trao trả để các cơ quan chức năng trong nước có cơ sở xử lý.
 đ) Thanh tra Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường rà soát, định hướng công tác thanh tra, kiểm tra tại các địa phương; thanh tra để làm rõ trách nhiệm trong công tác xử lý vi phạm về khai thác IUU, kịp thời đề xuất biểu dương địa phương, đơn vị làm tốt và xử lý nghiêm minh đối với các tổ chức, cá nhân có biểu hiện buông lỏng quản lý, bao che, hợp thức hóa hồ sơ, để xảy ra sai phạm kéo dài.
e) Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ động, kịp thời cung cấp thông tin chính thống, đa dạng về chống khai thác IUU; tiếp tục chỉ đạo các cơ quan báo chí đưa tin chính thống, trung thực, khách quan về hoạt động chống khai thác IUU của Việt Nam, kịp thời phản bác, kiên quyết chấn chỉnh tình trạng đưa tin “giật gân”, thiếu kiểm chứng gây bất lợi cho công tác đối ngoại và nỗ lực gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC; kịp thời biểu dương các tập thể, cá nhân làm tốt công tác truyền thông về chống khai thác IUU trong thời gian qua.
g) Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy; Chủ tịch Ủy ban nhân dân 22 tỉnh, thành phố có tàu cá hoạt động trên biển huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, trực tiếp chỉ đạo công tác chống khai thác IUU, trong đó:
- Tiến hành tổng rà soát, kiểm tra về công tác chống khai thác IUU trên địa bàn để chấn chinh số liệu báo cáo đảm bảo trung thực, chính xác; chịu trách nhiệm về tính chính xác trong xử lý vi phạm (tàu không đủ điều kiện, không được cấp phép, mất kết nối VMS, bị bắt giữ ở nước ngoài...); phải chứng minh được bằng hồ sơ, hình ảnh, vị trí neo đậu cụ thể đối với việc quản lý nhóm tàu "3 không", tàu không đủ điều kiện hoạt động, tàu đã xóa đăng ký; tuyệt đối không báo cáo chung chung, hoàn thành trước ngày 15 tháng 12 năm 2025;
- Tiếp tục thực hiện nghiêm quy định về đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản, kiểm soát tàu cá không đủ điều kiện hoạt động; kiểm tra, giám sát tàu cá ra vào cảng, xuất nhập bến, sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng (kể cả cảng cá tư nhân) theo quy định của pháp luật;
- Bố trí nguồn lực thực hiện đồng bộ hệ thống eCDT tại tất cả các cảng cá, điểm lên cá tại địa phương; hướng dẫn chủ tàu, thuyền trưởng thực hiện thủ tục khai báo tàu cá, ngư dân xuất, nhập bến trên VNeID, nhật ký khai thác điện tử (e-logbook); rà soát, sắp xếp, lưu trữ hồ sơ về quản lý tàu cá ra vào cảng, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, xử lý vi phạm hành chính; đảm bảo đối khớp số liệu với các cơ quan, lực lượng chức năng có liên quan tại địa phương và trên các cơ sở dữ liệu chuyên ngành thủy sản; cập nhật đầy đủ, kịp thời thông tin dữ liệu lên các cơ sở dữ liệu chuyên ngành thủy sản (VNFishbase, xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản, eCDT...), đảm bảo dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống”, kết nối liên thông;
- Kịp thời xử lý dứt điểm các việc mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác trên biển; đặc biệt kiên quyết ngăn chặn, không để phát sinh thêm vụ việc vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài;
- Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố: Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương liên quan xác minh, điều tra, xử lý dứt điểm các tổ chức, cá nhân có liên quan đến các lô hàng cá cờ kiếm của Công ty TNHH T&H Nha Trang và Công ty TNHH Thịnh Hưng xuất khẩu sang thị trường châu Âu năm 2021 - 2022 trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa; xác minh, làm rõ, xử lý nghiêm các vi phạm liên quan đến 44 lô hàng của 08 doanh nghiệp theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường tại cuộc họp;
 - Chủ tịch Ủỵ ban nhân dân các tỉnh: An Giang, Đắk Lắk khẩn trượng xử lý dứt điểm các tàu cá, ngư dân bị nước ngoài bắt giữ (An Giang 10 tàu, Đắk Lắk 01 tàu) đã có thông tin về tàu, ngư dân.
h) VASEP chủ động phối hợp với các Bộ, ngành rà soát các bất cập, xung đột pháp lý giữa quy định của Việt Nam và các thị trường xuất khẩu (EC, Hoa Kỳ) để kiến nghị Chính phủ sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật nhằm đáp ứng yêu cầu hội nhập và thực thi pháp luật quốc tế.

                                                                                                      Nguồn tin: Nguyễn Văn Trung