BAN QUẢN LÝ CẢNG CÁ NGHỆ AN
Tình hình đầu tư, quản lý xây dựng và kết quả hoạt động của cảng cá, khu neo đậu trành trú bão cho tàu cảng ở Nghệ An
Thời gian qua nhờ các chính sách phát triển thủy sản bền vững, cùng với sự hỗ trợ lớn cho lĩnh vực khai thác thủy sản đã tạo tiền đề cho tỉnh Nghệ An xây dựng đề án phát triển đội tàu khai thác hải sản giai đoạn 2016-2020, tầm nhìn 2030 được phê duyệt. Nên hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trũ bão ở Nghệ an đã được đầu tư và đi vào hoạt động có hiệu quả, để đáp ứng với nhu cầu phát triển kinh tế biển thì Nhà nước cần phải tiếp tục đầu tư, hoàn hiện hệ thống cảng cá ở tỉnh Nghệ An....
I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG
Thời gian qua nhờ các chính sách phát triển thủy sản bền vững, cùng với sự hỗ trợ lớn cho lĩnh vực khai thác thủy sản đã tạo tiền đề cho tỉnh Nghệ An xây dựng đề án phát triển đội tàu khai thác hải sản giai đoạn 2016-2020, tầm nhìn 2030 được phê duyệt tại Quyết định số 5896/QĐ-UBND ngày 26/11/2016 của UBND tỉnh Nghệ An. Những chế độ chính sách đó đã tác động thúc đẩy phát triển mạnh đội tàu khai thác hải sản, thay đổi cơ cấu đội tàu khai thác với xu hướng tăng số lượng tàu cá công suất lớn, được trang bị hiện đại và giảm tàu cá công suất nhỏ. Tính đến ngày 30/6/2021 tổng số tàu cá trên địa bàn tỉnh Nghệ An là 3.446 chiếc, với tổng số lao động trực tiếp tham gia khai thác thủy sản là 15.600 người.
Bảng1: Cơ cấu lực lượng lao động tham gia khai thác thủy sản theo vùng
Đội tàu cá tại Nghệ An có cơ cấu nghề khai thác rất đa dạng, với đầy đủ các nghề: lưới chụp, lưới rê, lưới vây, lưới kéo, câu… Phần lớn số lượng tàu cá tập trung tại thị xã Hoàng Mai và huyện Quỳnh Lưu với các nghề khai thác chủ yếu là nghề lưới rê, lưới chụp, lưới vây. Trong khi đó, tại các huyện Diễn Châu, Nghi lộc và thị xã Cửa Lò thì đội tàu lại chủ yếu hoạt động khai thác bằng nghề lưới kéo, nghề xăm và một số nghề khác như vó, mành, câu.…
Bảng 2: Cơ cấu nghề khai thác theo nhóm chiều dài
Ngư trường hoạt động chủ yếu của đội tàu khai thác thủy sản là trong khu vực Vịnh Bắc Bộ với nhiều ngư trường trọng điểm như Bạch Long Vỹ, Cô tô, Hòn Mê, Hòn Mắt... Bên cạnh đó những năm gần đây thực hiện chủ trương vươn khơi bám biển của nhà nước nên hàng năm đội tàu khai thác xa bờ có công suất lớn, được trang bị hiện đại cũng thường xuyên tham gia khai thác thủy sản tại các vùng biển Hoàng Sa và Trường Sa.
Với 6 cửa lạch, gồm: Lạch Cờn, Lạch Quèn, Lạch Thơi, Lạch Vạn, Lạch Lò, Lạch Hội được phân bố dọc theo chiều dài bờ biển, đây là điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế biển và đặc biệt thuận lợi cho việc phát triển nghề khai thác thủy sản của tỉnh Nghệ An. Nắm bắt được điều kiện thuận lợi đó, trong những năm gần đây hệ thống hạ tầng dịch vụ hậu cần nghề cá trên toàn tỉnh đã được đầu tư nâng cấp và xây dựng để đáp ứng nhu cầu cho đội tàu khai thác thủy sản của tỉnh nhà, cụ thể:
- Về hệ thống cảng cá: Hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 04 cảng cá được nhà nước đầu tư xây dựng gồm: Cảng cá Quỳnh Phương, cảng cá Lạch Quèn, cảng cá Lạch Vạn và cảng cá Cửa Hội (Cảng cá Quỳnh Phương và Cửa Hội đã được UBND tỉnh Nghệ An ban hành quyết định công bố mở cảng cá loại II vào ngày 18/11/2020). Ngoài ra ở các khu vực cửa biển còn hình thành nhiều bến cá truyền thống, tự nhiên trên cơ sở vị trí địa lý, tập quán địa phương,… để thực hiện việc bốc dỡ hàng hóa cho tàu cá.
- Về khu neo đậu tránh trú bão: Hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 05 khu neo đậu tránh trú bão gồm: Lạch Cờn, Lạch Quèn, Lạch Thơi, Lạch Vạn, Lạch Lò đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố đủ điều kiện hoạt động tại Quyết định số 1404/QĐ-BNN-TCTS ngày 02/4/2021. Theo đó 05 khu neo đậu tránh trú bão trên có đủ điều kiện để cho tàu cá neo đậu tránh trú bão với tổng sức chứa cho 2.000 tàu.
II. TÌNH HÌNH ĐẦU TƯ, XÂY DỰNG CẢNG CÁ, KHU NEO ĐẬU TRÁNH TRÚ BÃO CHO TÀU CÁ
1. Hiện trạng đầu tư, xây dựng cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá
1.1. Hệ thống cảng cá:
Theo Quyết định 1976/QĐ-TTg ngày 12 tháng 11 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch hệ thống cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, trên địa bàn tỉnh Nghệ An được quy hoạch 04 cảng cá, cụ thể: 02 cảng cá loại 1 là cảng cá Lạch Quèn và Cảng cá Cửa Hội, 02 cảng cá loại 2 là cảng cá Lạch Vạn và cảng cá Quỳnh Phương.
Dù đã được nhà nước đầu tư xây dựng và nâng cấp, tuy nhiên hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An chỉ mới công bố mở được 02 cảng cá loại 2 là cảng cá Quỳnh Phương và cảng cá Cửa Hội. Nguyên nhân dẫn đến tình trang trên là do hầu hết các cảng cá được đầu tư xây dựng từ năm 1999-2002, chỉ có cảng cá Quỳnh Phương được xây dựng bắt đầu năm 2015 đến năm 2019 đưa vào sử dụng. Vì vậy các cảng cá này đều chưa đáp ứng được các tiêu chí để công bố mở cảng theo quy định tại Luật Thủy sản 2017 và Nghị định số 26/2019/NĐ-CP của Chính phủ.
Về số lượng và chất lượng công trình của cảng cá so với nhu cầu hiện nay là chưa tương xứng. Trong lúc đội tàu cá ngày càng phát triển cả về cả số lượng số lượng cũng như kích thước. Thì một số cảng cá được xây dựng từ hình thành bến cá nhân dân nhỏ lẻ (Cảng cá Lạch Vạn, cảng cá Lạch Quèn), một số hạng mục công trình xây dựng không phù hợp với thực tiễn như: nhà phân loại xa cầu cảng, phân bố các bàn để phân loại nhỏ, thấp, lối đi chật hẹp.. dẫn đến không phát huy hết được hiểu quả công trình đầu tư.
Về Cơ sở dịch vụ hậu cần tại cảng trong thời gian qua ngoài các công trình, hình mục nhà nước đầu tư thì Ban quản lý đã kêu gọi các tổ chức, cá nhân đầu tư vào trong cảng hoạt động, gồm xăng dầu, nhà máy đá, kho cấp đông, kho bảo quản, sơ chế thủy sản, cửa hàng cung cấp ngư lưới cụ, nhà máy xay bột cá và các dịch vụ, nhu yếu phẩm cần thiết cho ngư dân.
(Chi tiết tại Phụ lục 2 kèm theo)
1.2. Các khu neo đậu tránh trú bão:
Theo Quyết định 1976/QĐ-TTg ngày 12 tháng 11 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch hệ thống cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đến năm 2020, định hướng 2030, trên địa bàn tỉnh Nghệ An được quy hoạch 05 khu neo đậu tránh trú bão với tổng sức chứa cho tàu cá vào tránh trú bão là 3.100 chiếc; trong đó có 01 khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng và 04 khu neo đậu tránh trú bão cấp tỉnh.
Ngày 02 tháng 04 năm 2021, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Quyết định số 1404/QĐ-BNN-TCTS về việc công bố Danh sách khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đủ điều kiện hoạt động năm 2021. Theo đó năm 2021 trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 05 khu neo đậu tránh trú bão đủ điều kiện hoạt động (01 khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng và 04 khu neo đậu tránh trú bão cấp tỉnh), với tổng sức chứa là 2.000 chiếc. Như vậy năng lực hiện tại hệ thống khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá trên địa bàn tỉnh Nghệ An mới chỉ đáp ứng được 65% so với quy hoạch và 60% so với nhu cầu thực tế.
Bảng 3: Hiện trạng khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá so với quy hoạch
2. Kinh phí đầu tư cho xây dựng cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá.
Theo các quy hoạch được các cấp có thẩm quyền phê duyệt, tỉnh Nghệ An có 05 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, 04 cảng cá, 07 bến cá được phân bố trên 06 khu vực cửa lạch. Thời gian vừa qua bằng các nguồn vốn khác nhau hạ tầng nghề cá tại Nghệ An đã được đầu tư theo hướng đồng bộ, hoàn chỉnh, cơ bản đáp ứng nhu cầu hiện tại theo quy hoạch đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 (sử dụng nguồn vốn ODA tại khu vực Lạch Quèn, Lạch Vạn, Cửa Hội và nguồn vốn WB tại khu vực Lạch Cờn). Tuy nhiên hiện trạng hạ tầng còn nhiều bất cập, không đủ khả năng đáp ứng nhu cầu thực tế.
(Chi tiết tại Phụ lục 1 kèm theo)
III. TỔ CHỨC, QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA CẢNG CÁ, KHU NEO ĐẬU TRÁNH TRÚ BÃO CHO TÀU CÁ
Ban Quản lý cảng cá Nghệ An hiện có 04 cảng cá trực thuộc là cảng cá Quỳnh Phương, cảng cá Lạch Quèn, cảng cá Lạch Vạn, cảng cá Cửa Hội; với tổng số cán bộ công nhân viên toàn ban là 31 người (thạc sỹ: 02, đại học: 14, cao đẳng: 02, trung cấp sơ cấp: 13), cụ thể:
Bảng 4. Cơ cấu và trình độ chuyên môn cán bộ Ban quản lý cảng cá
- Lãnh đạo Ban quản lý Cảng: 01 giám đốc, không quá 02 phó giám đốc.
- Các phòng chuyên môn nghiệp vụ: Phòng Hành chính Tổng hợp và phòng Kế Hoạch tài Chính.
- Các cảng cá trực thuộc:
+ Cảng cá Cửa Hội; địa điểm: phường Nghi Hải, thị xã Cửa Lò.
+ Cảng cá Lạch Vạn; địa điểm: xã Diễn Ngọc, huyện Diễn Châu
+ Cảng cá Lạch Quèn; địa điểm: xã Quỳnh Thuận, huyện Quỳnh Lưu (bờ nam) và xã Tiến Thủy, huyện Quỳnh Lưu (bờ bắc).
+ Cảng cá Quỳnh Phương; địa điểm: phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai.
2.2. Công tác sắp xếp, hướng dẫn tàu cá ra vào bốc dỡ thủy sản;
Sau khi tiếp nhận thông tin đề nghị cập cảng của tàu cá, nhân viên phụ trách tiếp nhận thông tin thông báo cho Cảng trưởng để bố trí vị ví tàu cá cập cảng và phân công nhiệm vụ cho cảng vụ hướng dẫn, điều phối tàu cá cập cảng cũng như giám sát quá trình bốc lên, xuống hàng hóa của tàu cá.
2.3. Công tác kiểm tra, kiểm soát, thống kê sản lượng thủy sản qua cảng; thu nhận nhật ký; báo cáo khai thác thủy sản.
Sau khi tàu cá cập cảng bốc để bốc dỡ hàng hóa thì nhân viên cảng vụ yêu cầu nộp nhật ký khai thác, báo cáo khai thác để kiểm tra, kiểm soát trước khi bốc dỡ. Nếu không có dấu hiệu vi phạm mới cho bốc dỡ hàng hóa thủy sản xuống cầu cảng và cảng trưởng phân công nhiệm vụ cho nhân viên giám sát, ghi chép sản lượng của tàu cá rồi báo cho cán bộ thống kê theo dõi cập nhật số liệu.
2.4. Công tác cấp giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản từ khai thác
Công tác cấp giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản từ khai thác được Ban quản lý cảng cá Nghệ An thực hiện theo đúng quy định tại Thông tư 21/2018/TT-BNNPTNT ngày 15/11/2018 và Thông tư 13/2020/TT-BNNPTNT ngày 09/11/2020 của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn.
Đến thời điểm hiện tại Ban quản lý cảng cá Nghệ An chưa nhận được yêu cầu cấp giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản từ khai thác của tổ chức cá nhân nào, do đó chưa thực hiện cấp giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản từ khai thác.
3. Công tác quản lý, theo dõi tàu cá cập, rời cảng và giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ tại cảng cá
3.1. Quy trình quản lý tàu cá khi cập cảng, rời cảng và giám sát sản lượng tại cảng cá
Ngày 11/2/2020 Giám đốc Ban quản lý cảng cá Nghệ An đã ban hành Quyết định số 09/QĐ.BQLCC về việc ban hành Quy trình tiếp nhận thông tin tàu cá cập, rời cảng cá giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng. Quy trình thực hiện 4 bước, gồm:
+ Bước 1: Tiếp nhận tàu cá điện báo cập, rời cảng trước 01 giờ.
+ Bước 2: Phân tích, xử lý thông tin.
+ Bước 3: Giám sát tàu cá và sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng.
+ Bước 4: Tổng hợp và xử lý.
3.2. Kết quả thực hiện
Công tác quản lý, theo dõi tàu cá cập, rời cảng và giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ tại cảng cá trong thời gian qua được thực hiện theo đúng quy định; kết quả trong 06 tháng đầu năm 2021 số lượng tàu cá cập cảng, rời cảng, sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng và xác nhận nguyên liệu thủy sản từ khai thác như sau:
Bảng 5. Kết quả hoạt động của BQL cảng cá từ 01/01 đến 30/6/2021
4. Công tác phối hợp kiểm tra hoạt động khai thác thủy sản tại cảng cá
Ngày 14/02/2019 Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nghệ An đã ban hành Quyết định số 13/QĐ-SNN.TCCB về việc thành lập tổ công tác liên nghành thanh tra, kiểm soát nghề cá tại các cảng cá trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Theo đó tại các cảng cá Quỳnh Phương, Lạch Quèn, Lạch Vạn, Cửa Hội đều thành lập các Tổ công tác liên nghành thanh tra, kiểm soát nghề cá với lực lượng gồm Chi cục Thủy sản, Bộ đội biên phòng và Ban quản lý cảng cá. Từ khi thành lập, các Tổ công tác liên ngành đã phối hợp tốt với Ban quản lý cảng cá để kiểm tra hoạt động khai thác thủy sản tại cảng cá như: kiểm tra tàu cá cập và rời cảng, giám sát sản lượng bốc dỡ thủy sản qua cảng….
5. Công tác chấp hành việc thanh tra, kiểm tra, giám sát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và báo cáo kết quả hoạt động của cảng cá với cơ quan có thẩm quyền theo quy định
Hàng năm Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thành lập các đoàn kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật tại các cảng cá. Trong quá trình kiểm tra Ban quản lý cảng cá đã chủ động phối hợp tốt với Đoàn kiểm tra, cung cấp đầy đủ tài liệu theo yêu cầu. Đoàn kiểm tra cũng đã nhắc nhở và yêu cầu Ban quản lý cảng cá khắc phục và bổ sung những tiêu chí còn chưa đạt theo quy định của pháp luật.
Hàng tháng Ban quản lý cảng cá đều có báo cáo về kết quả hoạt động trong tháng của cảng cá với cơ quan có thẩm quyền theo quy định.
6. Tình hình quản lý, hoạt động khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá
Thực hiện Luật Thủy sản năm 2017, ngày 31/5/2019 UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Quyết định số 1990/QĐ-UBND về việc giao quản lý, sử dụng khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, theo đó:
Trong thời gian sử dụng cho tàu cá neo đậu tránh trú bão, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá do Ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Nghệ An quản lý, điều hành.
Trong thời gian không sử dụng cho tàu cá neo đậu tránh trú bão thì Ban Quản lý cảng cá, các huyện/thị ven biển được phép quản lý, sử dụng các khu neo đậu tránh trú bão, cụ thể:
- Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Cờn: UBND thị xã Hoàng Mai quản lý.
- Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Quèn: BQL cảng cá quản lý.
- Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Thơi: UBND huyện Quỳnh Lưu quản lý.
- Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Vạn: UBND huyện Diễn Châu quản lý.
- Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Cờn: UBND thị xã Cửa Lò quản lý.
IV. ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ
Trong tháng 6 năm 2021 Sở Nông nghiệp và PTNT Nghệ An cùng đoàn chuyên gia tư vấn lập quy hoạch của Bộ Nông nghiệp và PTNT đã tiến hành khảo sát, lập quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đó từ nhu cầu thực tế và hiện trạng cơ sở hạ tầng nghề cá trên địa bàn tỉnh, thống nhất đề xuất định hướng quy hoạch như sau:
1. Quy hoạch hệ thống cảng cá
1.1. Cảng cá loại 1:
+ Cảng cá Lạch Cờn: xây dựng cảng cá tại bờ bắc Lạch Cờn (xã Quỳnh Lập, thị xã Hoàng Mai) để kết hợp với cảng cá Quỳnh Phương tại bờ nam Lạch Cờn (phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai).
+ Cảng cá Lạch Quèn: bờ bắc Lạch Quèn tại xã Tiến Thủy, huyện Quỳnh Lưu và bờ nam Lạch quèn tại xã Quỳnh Thuận, huyện Quỳnh Lưu.
+ Cảng cá Cửa Hội: tại phường Nghi Hải, thị xã Cửa Lò.
1.2. Cảng cá loại 2:
+ Cảng cá Lạch Vạn: tại xã Diễn Ngọc, huyện Diễn Châu.
+ Cảng cá Lạch Lò: tại phường Nghi Tân, thị xã Cửa Lò.
1.3. Cảng cá loại 3:
+ Cảng cá Quỳnh Nghĩa: tại xã Quỳnh Nghĩa, huyện Quỳnh Lưu.
+ Cảng cá Lạch Thơi: tại xã Sơn Hải, huyện Quỳnh Lưu.
+ Cảng cá Diễn Bích: tại xã Diễn Bích, huyện Diễn Châu.
+ Cảng cá Nghi Quang: tại xã Nghi Quang, huyện Nghi Lộc.
+ Cảng cá Nghi Thủy: tại phường Nghi Thủy, thị xã Cửa Lò.
+ Cảng cá Nghi Hải: tại phường Nghi hải, thị xã Cửa Lò.
2. Quy hoạch khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá
1.1. Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá cấp vùng:
+ Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Cờn: tại Lạch Cờn, thị xã Hoàng Mai (kết hợp cảng cá Lạch Cờn).
+ Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Quèn: tại Lạch Quèn, huyện Quỳnh Lưu (kết hợp cảng cá Lạch Quèn).
1.2. Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá tỉnh:
+ Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Thơi: tại Lạch Thơi, huyện Quỳnh Lưu (kết hợp cảng cá Lạch Thơi).
+ Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Vạn: tại Lạch Vạn, huyện Diễn Châu (kết hợp cảng cá Lạch Vạn).
+ Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Lò: tại Lạch Lò, thị xã Cửa Lò (kết hợp cảng cá Lạch Lò).
Thời gian qua nhờ các chính sách phát triển thủy sản bền vững, cùng với sự hỗ trợ lớn cho lĩnh vực khai thác thủy sản đã tạo tiền đề cho tỉnh Nghệ An xây dựng đề án phát triển đội tàu khai thác hải sản giai đoạn 2016-2020, tầm nhìn 2030 được phê duyệt tại Quyết định số 5896/QĐ-UBND ngày 26/11/2016 của UBND tỉnh Nghệ An. Những chế độ chính sách đó đã tác động thúc đẩy phát triển mạnh đội tàu khai thác hải sản, thay đổi cơ cấu đội tàu khai thác với xu hướng tăng số lượng tàu cá công suất lớn, được trang bị hiện đại và giảm tàu cá công suất nhỏ. Tính đến ngày 30/6/2021 tổng số tàu cá trên địa bàn tỉnh Nghệ An là 3.446 chiếc, với tổng số lao động trực tiếp tham gia khai thác thủy sản là 15.600 người.
| TT | Vùng hoạt động | Tổng số tàu (tàu) | Tổng số lao động (người) | Ghi chú |
| 1 | Vùng ven bờ | 1.689 | 4.690 | |
| 2 | Vùng lộng | 546 | 2.061 | |
| 3 | Vùng khơi | 1.211 | 8.845 | |
| Tổng toàn tỉnh | 3.446 | 15.596 |
Đội tàu cá tại Nghệ An có cơ cấu nghề khai thác rất đa dạng, với đầy đủ các nghề: lưới chụp, lưới rê, lưới vây, lưới kéo, câu… Phần lớn số lượng tàu cá tập trung tại thị xã Hoàng Mai và huyện Quỳnh Lưu với các nghề khai thác chủ yếu là nghề lưới rê, lưới chụp, lưới vây. Trong khi đó, tại các huyện Diễn Châu, Nghi lộc và thị xã Cửa Lò thì đội tàu lại chủ yếu hoạt động khai thác bằng nghề lưới kéo, nghề xăm và một số nghề khác như vó, mành, câu.…
| TT | Nghề khai thác |
Số lượng tàu cá theo nhóm chiều dài LMax | Tổng | ||||
| Dưới 6m |
Từ 6m đến dưới 12m | Từ 12m đến dưới 15m | Từ 15m đến dưới 24m | Từ 24m trở lên | |||
| 1 | Lưới kéo | - | 106 | 355 | 260 | - | 721 |
| 2 | Lưới Rê | 798 | 523 | 73 | 203 | 8 | 1.605 |
| 3 | Lưới Vây | - | - | 10 | 106 | 42 | 158 |
| 4 | Câu | 33 | 53 | 15 | 7 | - | 108 |
| 5 | Lưới Chụp | - | - | 72 | 367 | 174 | 613 |
| 6 | Dịch vụ hậu cần | - | 2 | - | 17 | 6 | 25 |
| 7 | Nghề khác | 66 | 108 | 21 | 21 | - | 216 |
| Tổng | 897 | 792 | 546 | 981 | 230 | 3.446 | |
Ngư trường hoạt động chủ yếu của đội tàu khai thác thủy sản là trong khu vực Vịnh Bắc Bộ với nhiều ngư trường trọng điểm như Bạch Long Vỹ, Cô tô, Hòn Mê, Hòn Mắt... Bên cạnh đó những năm gần đây thực hiện chủ trương vươn khơi bám biển của nhà nước nên hàng năm đội tàu khai thác xa bờ có công suất lớn, được trang bị hiện đại cũng thường xuyên tham gia khai thác thủy sản tại các vùng biển Hoàng Sa và Trường Sa.
Với 6 cửa lạch, gồm: Lạch Cờn, Lạch Quèn, Lạch Thơi, Lạch Vạn, Lạch Lò, Lạch Hội được phân bố dọc theo chiều dài bờ biển, đây là điều kiện thuận lợi cho việc phát triển kinh tế biển và đặc biệt thuận lợi cho việc phát triển nghề khai thác thủy sản của tỉnh Nghệ An. Nắm bắt được điều kiện thuận lợi đó, trong những năm gần đây hệ thống hạ tầng dịch vụ hậu cần nghề cá trên toàn tỉnh đã được đầu tư nâng cấp và xây dựng để đáp ứng nhu cầu cho đội tàu khai thác thủy sản của tỉnh nhà, cụ thể:
- Về hệ thống cảng cá: Hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 04 cảng cá được nhà nước đầu tư xây dựng gồm: Cảng cá Quỳnh Phương, cảng cá Lạch Quèn, cảng cá Lạch Vạn và cảng cá Cửa Hội (Cảng cá Quỳnh Phương và Cửa Hội đã được UBND tỉnh Nghệ An ban hành quyết định công bố mở cảng cá loại II vào ngày 18/11/2020). Ngoài ra ở các khu vực cửa biển còn hình thành nhiều bến cá truyền thống, tự nhiên trên cơ sở vị trí địa lý, tập quán địa phương,… để thực hiện việc bốc dỡ hàng hóa cho tàu cá.
- Về khu neo đậu tránh trú bão: Hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 05 khu neo đậu tránh trú bão gồm: Lạch Cờn, Lạch Quèn, Lạch Thơi, Lạch Vạn, Lạch Lò đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công bố đủ điều kiện hoạt động tại Quyết định số 1404/QĐ-BNN-TCTS ngày 02/4/2021. Theo đó 05 khu neo đậu tránh trú bão trên có đủ điều kiện để cho tàu cá neo đậu tránh trú bão với tổng sức chứa cho 2.000 tàu.
II. TÌNH HÌNH ĐẦU TƯ, XÂY DỰNG CẢNG CÁ, KHU NEO ĐẬU TRÁNH TRÚ BÃO CHO TÀU CÁ
1. Hiện trạng đầu tư, xây dựng cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá
1.1. Hệ thống cảng cá:
Theo Quyết định 1976/QĐ-TTg ngày 12 tháng 11 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch hệ thống cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, trên địa bàn tỉnh Nghệ An được quy hoạch 04 cảng cá, cụ thể: 02 cảng cá loại 1 là cảng cá Lạch Quèn và Cảng cá Cửa Hội, 02 cảng cá loại 2 là cảng cá Lạch Vạn và cảng cá Quỳnh Phương.
Dù đã được nhà nước đầu tư xây dựng và nâng cấp, tuy nhiên hiện nay trên địa bàn tỉnh Nghệ An chỉ mới công bố mở được 02 cảng cá loại 2 là cảng cá Quỳnh Phương và cảng cá Cửa Hội. Nguyên nhân dẫn đến tình trang trên là do hầu hết các cảng cá được đầu tư xây dựng từ năm 1999-2002, chỉ có cảng cá Quỳnh Phương được xây dựng bắt đầu năm 2015 đến năm 2019 đưa vào sử dụng. Vì vậy các cảng cá này đều chưa đáp ứng được các tiêu chí để công bố mở cảng theo quy định tại Luật Thủy sản 2017 và Nghị định số 26/2019/NĐ-CP của Chính phủ.
Về số lượng và chất lượng công trình của cảng cá so với nhu cầu hiện nay là chưa tương xứng. Trong lúc đội tàu cá ngày càng phát triển cả về cả số lượng số lượng cũng như kích thước. Thì một số cảng cá được xây dựng từ hình thành bến cá nhân dân nhỏ lẻ (Cảng cá Lạch Vạn, cảng cá Lạch Quèn), một số hạng mục công trình xây dựng không phù hợp với thực tiễn như: nhà phân loại xa cầu cảng, phân bố các bàn để phân loại nhỏ, thấp, lối đi chật hẹp.. dẫn đến không phát huy hết được hiểu quả công trình đầu tư.
Về Cơ sở dịch vụ hậu cần tại cảng trong thời gian qua ngoài các công trình, hình mục nhà nước đầu tư thì Ban quản lý đã kêu gọi các tổ chức, cá nhân đầu tư vào trong cảng hoạt động, gồm xăng dầu, nhà máy đá, kho cấp đông, kho bảo quản, sơ chế thủy sản, cửa hàng cung cấp ngư lưới cụ, nhà máy xay bột cá và các dịch vụ, nhu yếu phẩm cần thiết cho ngư dân.
(Chi tiết tại Phụ lục 2 kèm theo)
1.2. Các khu neo đậu tránh trú bão:
Theo Quyết định 1976/QĐ-TTg ngày 12 tháng 11 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch hệ thống cảng cá và khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đến năm 2020, định hướng 2030, trên địa bàn tỉnh Nghệ An được quy hoạch 05 khu neo đậu tránh trú bão với tổng sức chứa cho tàu cá vào tránh trú bão là 3.100 chiếc; trong đó có 01 khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng và 04 khu neo đậu tránh trú bão cấp tỉnh.
Ngày 02 tháng 04 năm 2021, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành Quyết định số 1404/QĐ-BNN-TCTS về việc công bố Danh sách khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá đủ điều kiện hoạt động năm 2021. Theo đó năm 2021 trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 05 khu neo đậu tránh trú bão đủ điều kiện hoạt động (01 khu neo đậu tránh trú bão cấp vùng và 04 khu neo đậu tránh trú bão cấp tỉnh), với tổng sức chứa là 2.000 chiếc. Như vậy năng lực hiện tại hệ thống khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá trên địa bàn tỉnh Nghệ An mới chỉ đáp ứng được 65% so với quy hoạch và 60% so với nhu cầu thực tế.
| TT | Tên khu neo đậu tránh trú bão | Cấp (vùng/tỉnh) | Sức chứa vùng nước đậu tàu |
Số lượng tàu cá của vùng | ||
| Theo quy hoạch | Đã công bố | Theo quy hoạch | Đã công bố | |||
| 1 | Lạch Cờn | Cấp tỉnh | Cấp tỉnh | 600 | 500 | 1.039 |
| 2 | Lạch Quèn | Cấp vùng | Cấp vùng | 1.000 | 500 | 682 |
| 3 | Lạch Thơi | Cấp tỉnh | Cấp tỉnh | 350 | 300 | 236 |
| 4 | Lạch Vạn | Cấp tỉnh | Cấp tỉnh | 650 | 500 | 982 |
| 5 | Lạch Lò | Cấp tỉnh | Cấp tỉnh | 500 | 200 | 507 |
| Tổng | 3.100 | 2.000 | 3.446 | |||
2. Kinh phí đầu tư cho xây dựng cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá.
Theo các quy hoạch được các cấp có thẩm quyền phê duyệt, tỉnh Nghệ An có 05 khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, 04 cảng cá, 07 bến cá được phân bố trên 06 khu vực cửa lạch. Thời gian vừa qua bằng các nguồn vốn khác nhau hạ tầng nghề cá tại Nghệ An đã được đầu tư theo hướng đồng bộ, hoàn chỉnh, cơ bản đáp ứng nhu cầu hiện tại theo quy hoạch đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 (sử dụng nguồn vốn ODA tại khu vực Lạch Quèn, Lạch Vạn, Cửa Hội và nguồn vốn WB tại khu vực Lạch Cờn). Tuy nhiên hiện trạng hạ tầng còn nhiều bất cập, không đủ khả năng đáp ứng nhu cầu thực tế.
(Chi tiết tại Phụ lục 1 kèm theo)
III. TỔ CHỨC, QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA CẢNG CÁ, KHU NEO ĐẬU TRÁNH TRÚ BÃO CHO TÀU CÁ
- Hiện trạng công tác quản lý cảng cá
Ban Quản lý cảng cá Nghệ An hiện có 04 cảng cá trực thuộc là cảng cá Quỳnh Phương, cảng cá Lạch Quèn, cảng cá Lạch Vạn, cảng cá Cửa Hội; với tổng số cán bộ công nhân viên toàn ban là 31 người (thạc sỹ: 02, đại học: 14, cao đẳng: 02, trung cấp sơ cấp: 13), cụ thể:
| TT | Bộ phận làm việc | Định biên | Trình độ | |||
| Thạc sỹ | Đại học | Cao đẳng | Trung cấp, sơ cấp | |||
| 1 | Văn phòng Ban | 7 | 2 | 5 | ||
| 2 | Cảng cá Cửa Hội | 5 | 2 | 1 | 2 | |
| 3 | Cảng cá Lạch Vạn | 7 | 2 | 5 | ||
| 4 | Cảng cá Lạch Quèn | 7 | 3 | 1 | 3 | |
| 5 | Cảng cá Quỳnh Phương | 5 | 2 | 3 | ||
| Tổng | 31 | 02 | 14 | 2 | 13 | |
- Công tác quản lý hoạt động cảng cá
- . Tổ chức bộ máy quản lý cảng cá
- Lãnh đạo Ban quản lý Cảng: 01 giám đốc, không quá 02 phó giám đốc.
- Các phòng chuyên môn nghiệp vụ: Phòng Hành chính Tổng hợp và phòng Kế Hoạch tài Chính.
- Các cảng cá trực thuộc:
+ Cảng cá Cửa Hội; địa điểm: phường Nghi Hải, thị xã Cửa Lò.
+ Cảng cá Lạch Vạn; địa điểm: xã Diễn Ngọc, huyện Diễn Châu
+ Cảng cá Lạch Quèn; địa điểm: xã Quỳnh Thuận, huyện Quỳnh Lưu (bờ nam) và xã Tiến Thủy, huyện Quỳnh Lưu (bờ bắc).
+ Cảng cá Quỳnh Phương; địa điểm: phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai.
2.2. Công tác sắp xếp, hướng dẫn tàu cá ra vào bốc dỡ thủy sản;
Sau khi tiếp nhận thông tin đề nghị cập cảng của tàu cá, nhân viên phụ trách tiếp nhận thông tin thông báo cho Cảng trưởng để bố trí vị ví tàu cá cập cảng và phân công nhiệm vụ cho cảng vụ hướng dẫn, điều phối tàu cá cập cảng cũng như giám sát quá trình bốc lên, xuống hàng hóa của tàu cá.
2.3. Công tác kiểm tra, kiểm soát, thống kê sản lượng thủy sản qua cảng; thu nhận nhật ký; báo cáo khai thác thủy sản.
Sau khi tàu cá cập cảng bốc để bốc dỡ hàng hóa thì nhân viên cảng vụ yêu cầu nộp nhật ký khai thác, báo cáo khai thác để kiểm tra, kiểm soát trước khi bốc dỡ. Nếu không có dấu hiệu vi phạm mới cho bốc dỡ hàng hóa thủy sản xuống cầu cảng và cảng trưởng phân công nhiệm vụ cho nhân viên giám sát, ghi chép sản lượng của tàu cá rồi báo cho cán bộ thống kê theo dõi cập nhật số liệu.
2.4. Công tác cấp giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản từ khai thác
Công tác cấp giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản từ khai thác được Ban quản lý cảng cá Nghệ An thực hiện theo đúng quy định tại Thông tư 21/2018/TT-BNNPTNT ngày 15/11/2018 và Thông tư 13/2020/TT-BNNPTNT ngày 09/11/2020 của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn.
Đến thời điểm hiện tại Ban quản lý cảng cá Nghệ An chưa nhận được yêu cầu cấp giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản từ khai thác của tổ chức cá nhân nào, do đó chưa thực hiện cấp giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản từ khai thác.
3. Công tác quản lý, theo dõi tàu cá cập, rời cảng và giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ tại cảng cá
3.1. Quy trình quản lý tàu cá khi cập cảng, rời cảng và giám sát sản lượng tại cảng cá
Ngày 11/2/2020 Giám đốc Ban quản lý cảng cá Nghệ An đã ban hành Quyết định số 09/QĐ.BQLCC về việc ban hành Quy trình tiếp nhận thông tin tàu cá cập, rời cảng cá giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng. Quy trình thực hiện 4 bước, gồm:
+ Bước 1: Tiếp nhận tàu cá điện báo cập, rời cảng trước 01 giờ.
+ Bước 2: Phân tích, xử lý thông tin.
+ Bước 3: Giám sát tàu cá và sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng.
+ Bước 4: Tổng hợp và xử lý.
3.2. Kết quả thực hiện
Công tác quản lý, theo dõi tàu cá cập, rời cảng và giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ tại cảng cá trong thời gian qua được thực hiện theo đúng quy định; kết quả trong 06 tháng đầu năm 2021 số lượng tàu cá cập cảng, rời cảng, sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng và xác nhận nguyên liệu thủy sản từ khai thác như sau:
| TT | Nội dung | ĐVT | Cảng cá Cửa Hội | Cảng cá Lạch Vạn | Cảng cá Lạch Quèn | Cảng cá Quỳnh Phương | Toàn ban |
| 1 | Lượt tàu cá cập cảng | Lượt | 117 | 1.554 | 749 | 68 | 2.488 |
| 2 | Lượt tàu cá rời cảng | Lượt | 135 | 1.554 | 749 | 70 | 2.508 |
| 3 | Lượng hàng Thủy sản qua cảng | Tấn | 1.017,30 | 149,60 | 2.692,80 | 129,80 | 3.989,46 |
| 4 | Số giấy biên nhận | Tờ | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
4. Công tác phối hợp kiểm tra hoạt động khai thác thủy sản tại cảng cá
Ngày 14/02/2019 Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nghệ An đã ban hành Quyết định số 13/QĐ-SNN.TCCB về việc thành lập tổ công tác liên nghành thanh tra, kiểm soát nghề cá tại các cảng cá trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Theo đó tại các cảng cá Quỳnh Phương, Lạch Quèn, Lạch Vạn, Cửa Hội đều thành lập các Tổ công tác liên nghành thanh tra, kiểm soát nghề cá với lực lượng gồm Chi cục Thủy sản, Bộ đội biên phòng và Ban quản lý cảng cá. Từ khi thành lập, các Tổ công tác liên ngành đã phối hợp tốt với Ban quản lý cảng cá để kiểm tra hoạt động khai thác thủy sản tại cảng cá như: kiểm tra tàu cá cập và rời cảng, giám sát sản lượng bốc dỡ thủy sản qua cảng….
5. Công tác chấp hành việc thanh tra, kiểm tra, giám sát của cơ quan nhà nước có thẩm quyền và báo cáo kết quả hoạt động của cảng cá với cơ quan có thẩm quyền theo quy định
Hàng năm Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thành lập các đoàn kiểm tra việc chấp hành quy định của pháp luật tại các cảng cá. Trong quá trình kiểm tra Ban quản lý cảng cá đã chủ động phối hợp tốt với Đoàn kiểm tra, cung cấp đầy đủ tài liệu theo yêu cầu. Đoàn kiểm tra cũng đã nhắc nhở và yêu cầu Ban quản lý cảng cá khắc phục và bổ sung những tiêu chí còn chưa đạt theo quy định của pháp luật.
Hàng tháng Ban quản lý cảng cá đều có báo cáo về kết quả hoạt động trong tháng của cảng cá với cơ quan có thẩm quyền theo quy định.
6. Tình hình quản lý, hoạt động khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá
Thực hiện Luật Thủy sản năm 2017, ngày 31/5/2019 UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Quyết định số 1990/QĐ-UBND về việc giao quản lý, sử dụng khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá, theo đó:
Trong thời gian sử dụng cho tàu cá neo đậu tránh trú bão, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá do Ban chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Nghệ An quản lý, điều hành.
Trong thời gian không sử dụng cho tàu cá neo đậu tránh trú bão thì Ban Quản lý cảng cá, các huyện/thị ven biển được phép quản lý, sử dụng các khu neo đậu tránh trú bão, cụ thể:
- Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Cờn: UBND thị xã Hoàng Mai quản lý.
- Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Quèn: BQL cảng cá quản lý.
- Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Thơi: UBND huyện Quỳnh Lưu quản lý.
- Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Vạn: UBND huyện Diễn Châu quản lý.
- Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Cờn: UBND thị xã Cửa Lò quản lý.
IV. ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ
Trong tháng 6 năm 2021 Sở Nông nghiệp và PTNT Nghệ An cùng đoàn chuyên gia tư vấn lập quy hoạch của Bộ Nông nghiệp và PTNT đã tiến hành khảo sát, lập quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đó từ nhu cầu thực tế và hiện trạng cơ sở hạ tầng nghề cá trên địa bàn tỉnh, thống nhất đề xuất định hướng quy hoạch như sau:
1. Quy hoạch hệ thống cảng cá
1.1. Cảng cá loại 1:
+ Cảng cá Lạch Cờn: xây dựng cảng cá tại bờ bắc Lạch Cờn (xã Quỳnh Lập, thị xã Hoàng Mai) để kết hợp với cảng cá Quỳnh Phương tại bờ nam Lạch Cờn (phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai).
+ Cảng cá Lạch Quèn: bờ bắc Lạch Quèn tại xã Tiến Thủy, huyện Quỳnh Lưu và bờ nam Lạch quèn tại xã Quỳnh Thuận, huyện Quỳnh Lưu.
+ Cảng cá Cửa Hội: tại phường Nghi Hải, thị xã Cửa Lò.
1.2. Cảng cá loại 2:
+ Cảng cá Lạch Vạn: tại xã Diễn Ngọc, huyện Diễn Châu.
+ Cảng cá Lạch Lò: tại phường Nghi Tân, thị xã Cửa Lò.
1.3. Cảng cá loại 3:
+ Cảng cá Quỳnh Nghĩa: tại xã Quỳnh Nghĩa, huyện Quỳnh Lưu.
+ Cảng cá Lạch Thơi: tại xã Sơn Hải, huyện Quỳnh Lưu.
+ Cảng cá Diễn Bích: tại xã Diễn Bích, huyện Diễn Châu.
+ Cảng cá Nghi Quang: tại xã Nghi Quang, huyện Nghi Lộc.
+ Cảng cá Nghi Thủy: tại phường Nghi Thủy, thị xã Cửa Lò.
+ Cảng cá Nghi Hải: tại phường Nghi hải, thị xã Cửa Lò.
2. Quy hoạch khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá
1.1. Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá cấp vùng:
+ Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Cờn: tại Lạch Cờn, thị xã Hoàng Mai (kết hợp cảng cá Lạch Cờn).
+ Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Quèn: tại Lạch Quèn, huyện Quỳnh Lưu (kết hợp cảng cá Lạch Quèn).
1.2. Khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá tỉnh:
+ Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Thơi: tại Lạch Thơi, huyện Quỳnh Lưu (kết hợp cảng cá Lạch Thơi).
+ Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Vạn: tại Lạch Vạn, huyện Diễn Châu (kết hợp cảng cá Lạch Vạn).
+ Khu neo đậu tránh trú bão Lạch Lò: tại Lạch Lò, thị xã Cửa Lò (kết hợp cảng cá Lạch Lò).
Nguồn tin: Phòng Hành chính tổng hợp:
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập15
- Hôm nay3,531
- Tháng hiện tại138,472
- Tổng lượt truy cập2,015,350
Tin nóng