Báo cáo kết quả triển khai nhiệm vụ chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định 6 tháng đầu năm và một số nhiệm vụ, giải pháp thực hiện 6 tháng cuối năm 2023

Trong 6 tháng đầu năm, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An đã nỗ lực chỉ đạo thực hiện hàng loạt các biện pháp nhằm khắc phục cảnh báo ”Thẻ vàng” của EC và xem đây là nhiệm vụ quan trọng cũng như cơ hội để chấn chỉnh công tác quản lý ngành thủy sản tỉnh nhà. - Tập trung thực hiện nghiêm túc, đầy đủ và kịp thời các văn bản chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tưởng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và PTNT6 , UBND tỉnh đã có các văn bản chỉ đạo các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị ven biển nghiêm túc thực hiện và coi đây là nhiệm vụ ưu tiên, cấp bách. Thực thi Luật Thủy sản và các khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU, Sở Nông nghiệp và PTNT đã tham mưu UBND tỉnh ban hành 05 văn bản để chỉ đạo, điều hành công tác chống khai thác IUU, giao trách nhiệm cụ thể cho các Sở, ban, ngành và UBND các huyện, thị ven biển. Trong đó, để chuẩn bị đón Đoàn Thanh tra của EC sang làm việc lần thứ 4, UBND tỉnh đã kịp thời ban hành Kế hoạch số 121/KH-UBND ngày 01/3/2023 về hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định trên địa bàn tỉnh Nghệ An, chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu âu lần thứ 4 và Kế hoạch số 181/KH-UBND ngày 22/3/2023 của UBND tỉnh về triển khai thực hiện Đề án “Phòng, chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định đến năm 2025”.
Ban chỉ đạo tỉnh về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (gọi tắt là Ban Chỉ đạo IUU) được thành lập tại Quyết định số 3787/QĐ-UBND ngày 26/9/2019 của UBND tỉnh Nghệ An; hoạt động theo Quy chế được ban hành tại Quyết định số 128/QĐ-UBND ngày 13/01/2020 của UBND tỉnh Nghệ An. Ban chỉ đạo IUU tỉnh được kiện toàn kịp thời khi có sự thay đổi thành viên 7 . Thực hiện Quy chế hoạt động, trong 6 tháng đầu năm 2023 Ban chỉ đạo IUU đã: Tổ chức, tham gia 03 cuộc họp để đánh giá tình hình, kết quả đạt được, các tồn tại, hạn chế và nguyên nhân, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp để chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra việc tổ chức thực hiện. Kết luận mỗi cuộc họp được UBND tỉnh kịp thời ban hành thông báo 8 để các sở, ban, ngành, địa phương và đơn vị liên quan quán triệt, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Sở Nông nghiệp và PTNT (Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo) hàng năm tổ chức các Đoàn công tác kiểm tra tại các địa phương, Tổ Liên ngành, Cảng cá (03 cuộc 9 ) và kịp thời ban hành văn bản chỉ đạo, đôn đốc, hướng dẫn tổ chức triển khai Luật Thủy sản, khắc phục các tồn tại, hạn chế trong thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU.  Ban hành Kế hoạch số 997/KH-BCĐ ngày 27/3/2023 về Kế hoạch Đoàn công tác Ban chỉ đạo về IUU tỉnh làm việc với UBND các huyện, thị xã, Chi cục Thủy sản, Ban quản lý Cảng cá về chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh Nghệ An.  Cử cán bộ tham gia thực hiện Kế hoạch tuần tra liên hợp trên vùng biển lân cận đường phân định Vịnh Bắc Bộ Việt Nam – Trung Quốc lần 1 năm 2023 nhằm ngăn chặn và xử lý đối với các tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.  Tổ chức điều tra, xác minh đối với tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài và mất kết nối dài ngày trên biển. - Công tác tổ chức, bộ máy và phân công nhiệm vụ chống khai thác IUU trong những năm qua được UBND tỉnh Nghệ An thực hiện nghiêm túc, giao nhiệm vụ cụ thể cho các Sở Ban Ngành liên quan. Ngoài hệ thống cơ quan quản lý nhà nước về thủy sản (gồm: Sở Nông nghiệp và PTNT, Chi cục Thủy sản, Chi cục Chăn nuôi và Thú y, Chi cục quản lý chất lượng nông, lâm sản & thủy sản, Ban quản lý Cảng cá Nghệ An và UBND các huyện, thành, thị) còn có Ban chỉ đạo chống khai thác IUU cấp tỉnh, cấp huyện; Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh; Sở Ngoại vụ; Sở Thông tin và Truyền thông; Công an tỉnh và 04 Tổ liên ngành thanh tra, kiểm soát nghề cá đặt tại 4 cảng cá (Lạch Cờn, Lạch Quèn, Lạch Vạn, Lạch Hội). 
 Trên cơ sở hạn ngạch được phân bổ, Nghệ An được cấp 1.242 Giấy phép khai thác thủy sản ở vùng khơi; 654 Giấy phép khai thác vùng lộng; 1.953 Giấy phép khai thác thủy sản vùng ven bờ với các nghề sau: lưới kéo, lưới rê, lưới vây, câu, chụp, hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản, lồng bẫy và nghề khác.
Trong 6 tháng đầu năm 2023 đã cấp 128 giấy  phép khai thác thủy sản (cấp lại: 118 giấy, cấp mới: 10 giấy). Đến nay tổng số tàu đã cấp phép đang còn hạn 2.217/2.479 tàu, đạt 89,43%11 số tàu ≥ 6m, đạt 100% số tàu đang hoạt động khai thác.
Tính đến ngày 18/6/2023, tỉnh Nghệ An có 1.103/1.125 tàu cá đã lắp đặt thiết bị GSHT, đạt tỷ lệ 98,04%, trong đó: tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15-24m: 890/908, đạt 98,02%; Tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 24m trở lên: 213/217, đạt 98,16%. Tuy nhiên trên Hệ thống Giám sát tàu cá, số lượng tàu cá đã lắp đặt VMS của tỉnh Nghệ An là 1.074 chiếc, đạt 95,46%.
Kết quả thực hiện kiểm tra, giám sát tại cảng cá:  Số lượt tàu thông báo cập cảng là 1.378 lượt; số lượt tàu được giám sát là 1.359 lượt với sản lượng được giám sát là 1.552,53 tấn.  Việc ghi, nộp nhật ký dần được cải thiện hơn, ngư dân đã chủ động ghi nhật ký khai thác và nộp cho cảng cá khá kịp thời, tuy nhiên chất lượng nhật ký khai thác chưa cao (vẫn còn tình trạng ghi số mẻ khai thác ít, số lượng không chính xác, thiếu thông tin,..). Cảng cá đã tiếp nhận và kiểm tra các thông tin trong nhật ký khai thác, đảm bảo nhật ký khai thác đầy đủ theo đúng quy định. Trong tháng 6 tháng đầu năm 2023 đã thu: 1.283 nhật ký.  Công tác tổ chức kiểm tra, xử phạt VPHC của văn phòng IUU tại cảng: Hiện có 04 Tổ công tác Liên ngành được bố trí tại 04 cảng cá, mỗi tổ có 5- 7 người gồm các lực lượng: Chi cục Thủy sản, Bộ đội Biên phòng, Cảng cá. Các Tổ công tác Liên ngành thực hiện nhiệm vụ theo Kế hoạch Thanh tra, kiểm soát nghề cá do UBND tỉnh ban hành, Thông tư số 21/2018/ TT-BNNPTNT, TT01/2022/TT-BNNPTNT. * Kết quả kiểm tra của các Tổ: Các Tổ đã kiểm tra 1.179 lượt tàu rời cảng (Tổ Liên ngành tại cảng cá Cửa Hội: 03 lượt tàu, cảng cá lạch Vạn: 402 lượt tàu; cảng cá lạch Quèn: 608 lượt tàu; cảng cá Quỳnh Phương: 166 lượt tàu), kiểm tra 965 lượt tàu cá cập cảng (Tổ Liên ngành tại cảng cá Cửa Hội: 04 lượt tàu, cảng cá lạch Vạn: 402 lượt tàu; cảng cá lạch Quèn: 400 lượt tàu; cảng cá Quỳnh Phương: 159 lượt tàu) với tổng sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng 1.238,10 tấn. * Về xử phạt: Đối với các tàu cá mất kết nối GSHT, sau khi có Thông báo của Chi cục Thủy sản, các Tổ công tác Liên ngành đã phối hợp với Đồn Biên phòng, Chính quyền địa phương làm việc với các chủ tàu cá để xác định nguyên nhân và có biện pháp nhắc nhở và cam kết không tái phạm.
Trên cơ sở những kết quả đã đạt được Sở Nông nghiệp và PTNT Nghệ An là cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo chống khai thác IUU của tỉnh Nghệ An đã  đề ra nhiệm vụ, giải pháp 6 tháng cuối năm 2023, cụ thể: 
1. Tiếp tục quán triệt, tổ chức thực hiện nghiêm, có kết quả các nhiệm vụ được giao theo chỉ đạo của: Thường trực Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban Chỉ đạo quốc gia về IUU và các chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo ”Thẻ vàng” của EC.
2. Tiếp tục thực hiện các nội dung tại Quyết định số 1568/QĐ-BNN-TCTS ngày 18/4/2023 của Bộ Nông nghiệp và PTNT về việc phê duyệt Kế hoạch tổng thể và kịch bản đón và làm việc với đoàn thanh tra EC lần 4 về chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
3. Thực hiện nghiêm túc và có hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch số 121/KH-UBND ngày 01/3/2023 về kế hoạch hành động chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định trên địa bàn tỉnh Nghệ An, chuẩn bị làm việc với Đoàn thanh tra của Ủy ban Châu Âu lần thứ 4, cụ thể:
- Đẩy mạnh, đa dạng các hình thức tuyên truyền tập huấn, phổ biến các quy định của pháp luật thủy sản và chống khai thác IUU, đảm bảo cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời về chống khai thác IUU đến với cộng đồng ngư dân và các thành phần liên quan.
- Đôn đốc chỉ đạo quyết liệt hoàn thành việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá, thực hiện đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép khai thác thủy sản, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho tàu cá theo quy định; thường xuyên rà 13 soát, thống kê và cập nhật số lượng tàu cá địa phương vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFishbase; Tổ chức khai thác, vận hành, trực theo dõi 24/24 hệ thống giám sát tàu cá hoạt động trên biển.
- Kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tàu cá cập cảng, rời cảng theo quy định, nâng cao chất lượng công tác giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ thủy sản qua cảng; xử lý nghiêm đối với tàu cá chưa đủ điều kiện theo quy định.
- Theo dõi, lập danh sách các tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU, Phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương để theo dõi, kiểm soát và xử lý tàu cá của tỉnh hoạt động trên địa bàn của tỉnh khác để ngăn chặn, xử lý kịp thời hành vi khai thác IUU.
- Tập trung nguồn lực đảm bảo ngăn chặn, chấm dứt tàu cá Nghệ An khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; Điều tra, xử phạt 100% các trường hợp tàu cá Nghệ An vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài và thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng.
- Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương mở các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động tàu cá trên biển và xử phạt 100% hành vi khai thác IUU theo quy định; Xác minh, xử lý 100% các tàu cá không duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình theo quy định.
 
                                                                                                                                     Tin bài: Nguyễn Văn Trung