Thực hiện Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 22/4/2024 về Chương trình hành động và kế hoạch của Chính phủ triển khai thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí Thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định và phát triển bền vững ngành thủy sản, ngày 23/5/2024, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 388/KH-UBND để thực hiện các nhiệm vụ trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Với mục đích cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 22/4/2024 của Chính phủ về Chương trình hành động và kế hoạch của Chính phủ triển khai thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) và phát triển bền vững ngành thủy sản; Khẩn trương khắc phục những hạn chế, yếu kém trong công tác quản lý, phát triển ngành thủy sản và chống khai thác IUU thời gian qua, đảm bảo thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chủ trương của Đảng về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; các chương trình, quy hoạch, kế hoạch, đề án về phát triển thủy sản trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Qua đó tạo sự chuyển biến mạnh mẽ nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của chống khai thác IUU và từ đó thay đổi hành động của các cấp, các ngành đối với công tác chống khai thác IUU; nâng cao năng lực quản lý nhà nước về thủy sản; ồng thời xác định công tác chống khai thác IUU là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, có ý nghĩa lâu dài đối với phát triển bền vững ngành thủy sản; là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; trước hết là cấp ủy, tổ chức đảng, người đứng đầu ở cơ quan, địa phương có trách nhiệm trực tiếp đối với công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tạo sự thống nhất, đồng bộ, quyết tâm cao thực hiện mục tiêu gỡ cảnh báo “ Thẻ vàng” IUU trong năm 2024 và duy trì kết quả bền vững.
Từ đó, Kế hoạch 388/KH-UBND ngày 23/5/2024 của UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu xác định rõ vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, các cấp chính quyền, nhất là người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp và các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đối với công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản; Tổ chức nghiên cứu, quán triệt các nội dung phù hợp với từng đối tượng, thành phần, từng cấp, ngành, nhằm giúp cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên, người lao động và cộng đồng ngư dân ven biển nắm vững, hiểu rõ nội dung cơ bản của Chỉ thị 32-CT/TW ngày 10/4/2024.
Trên cơ sở mục đích, yêu cầu được đặt ra, UBND tỉnh đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm triển khai hiệu quả các nhiệm vụ trong thời gian tới.
Trước mắt (đến tháng 6 năm 2024), UBND tỉnh đưa ra 5 nhóm nhiệm vụ, giải pháp yêu cầu các cơ quan, đơn vị và địa phương có liên quan triển khai thực hiện cụ thể như:
Nâng cao hiệu quả công tác thông tin truyền thông, tuyên truyền, tập huấn, vận động, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm đối với công tác chống khai thác IUU. Trong đó yêu cầu tổ chức nghiên cứu, quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024, Nghị quyết số 52/NQ-CP, Kế hoạch của Tỉnh ủy về triển khai Chỉ thị số 32-CT/TW, Kế hoạch của UBND tỉnh về thực hiện Nghị quyết số 52/NQ-CP; đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, tập huấn, phổ biến cho cộng đồng ngư dân ven biển và các tổ chức, cá nhân có liên quan các quy định pháp luật chống khai thác IUU; tích cực tuyên truyền, vận động, kịp thời phát hiện từ sớm, từ xa, ngăn chặn ngay trong bờ tàu cá và ngư dân có ý định vi phạm, đặc biệt là khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài; Các cơ quan truyền thông trên địa bàn tỉnh (Báo Nghệ An, Đài truyền Phát thanh và Truyền hình tỉnh...) tăng thời lượng đưa tin, tuyên truyền, phổ biến các quy định về chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng”, các tấm gương điển hình, tiêu biểu, phê phán các hành vi vi phạm quy định chống khai thác IUU, các vụ việc vi phạm bị truy tố, xét xử, xử phạt vi phạm hành chính;
Triển khai đồng bộ, quyết liệt pháp luật về thủy sản trong quản lý đội tàu, kiểm soát hoạt động tàu cá trên biển, tại cảng, xuất, nhập bến phải tuân thủ đầy đủ theo quy định pháp luật. Cụ thể như: Tổng kiểm tra, rà soát toàn bộ các tàu cá trên địa bàn tỉnh đảm bảo nắm chắc thực trạng (số lượng tàu, tàu cá đã hoặc chưa hoặc hết hạn đăng ký, đăng kiểm, cấp phép; tàu cá đã chuyển nhượng, mua bán, xóa đăng ký; tàu cá hoạt động trên địa bàn ngoài tỉnh, tàu cá chưa lắp thiết bị VMS...); xử lý nghiêm, triệt để theo quy định của pháp luật tàu cá không đủ điều kiện tham gia khai thác thủy sản; Tổ chức làm việc, trực tiếp hướng dẫn từng chủ tàu thủ tục đăng ký, đăng kiểm, cấp giấy phép và cập nhật 100% dữ liệu tàu cá vào Cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VNFishbase); Theo dõi, giám sát 100% tàu cá hoạt động trên biển qua Hệ thống giám sát tàu cá tại Trạm bờ thuộc Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư, nắm rõ và xử lý nghiêm từng trường hợp vi phạm quy định mất kết nối VMS (không báo cáo vị trí 6 tiếng một lần, mất kết nối quá 10 ngày không đưa tàu về bờ, mất kết nối trên 6 tháng, 01 năm; lập danh sách theo dõi, xử lý đến cùng các vụ việc vi phạm); Đảm bảo 100% tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên ra vào cảng (kể cả cảng cá, bến cá tư nhân), xuất nhập bến phải có đầy đủ giấy tờ (đăng ký, đăng kiểm, giấy cấp phép, đánh dấu tàu cá, sơn kẻ biển số đăng ký), có lắp thiết bị VMS, đặc biệt là thiết vị VMS trên tàu phải đảm bảo hoạt động bình thường theo quy định khi tham gia hoạt động khai thác thủy sản từ lúc rời cảng, xuất bến qua các Đồn/Trạm biên phòng đến khi nhập bến, cập cảng; Quản lý, kiểm soát 100% tàu cá tỉnh Nghệ An hoạt động ngoài tỉnh và tàu cá của tỉnh khác hoạt động trên địa bàn tỉnh Nghệ An; thiết lập cơ chế chia sẻ, trao đổi thông tin giữa các địa phương có liên quan để kịp thời ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm khai thác IUU; Thực hiện đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, thực thi pháp luật thủy sản trên biển.
Thực hiện các quy định về xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác, đảm bảo không có sản phẩm thủy sản bất hợp pháp xuất khẩu ra nước ngoài. Đảm bảo 100% tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên bốc dỡ sản phẩm thủy sản khai thác tại cảng cá (kể cả cảng cá tư nhân, bến cá...) phải được giám sát và truy xuất nguồn gốc (đảm bảo về Nhật ký khai thác, dữ liệu VMS, sản lượng và thành phần loài phù hợp với nghề khai thác). Rà soát các doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản sang thị trường châu Âu ở trên địa bàn tỉnh đảm bảo hồ sơ đầy đủ, hợp pháp, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Điều tra, xác minh, xử lý triệt để các hành vi khai thác IUU, không có trường hợp ngoại lệ; kiên quyết ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Trong đó yêu cầu thực hiện đồng bộ, quyết liệt, toàn diện các nhiệm vụ, giải pháp vừa tuyên truyền, vận động, vừa theo dõi, kiểm soát, ngăn chặn, xử lý kịp thời ngay từ trong bờ và trên biển, kiên quyết ngăn chặn, chấm dứt tàu cá, ngư dân vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Điều tra, xử lý 100% các trường hợp vi phạm; Xác minh, xử phạt 100% các trường hợp vi phạm quy định về mất kết nối VMS theo quy định, vượt ranh giới cho phép trên biển, tàu cá mua bán, chuyển nhượng không thực hiện sang tên, đổi chủ theo quy định; Điều tra, xử lý triệt để các trường hợp tàu cá gửi thiết bị VMS trên tàu cá khác, tàu cá tiếp tay, vận chuyển thiết bị VMS của tàu cá khác.
Các cơ quan, đơn vị, địa phương bố trí đủ nguồn lực (nhân lực, lực lượng, kinh phí, trang thiết bị, phương tiện) cho các cơ quan, lực lượng chức năng; tăng cường lực lượng, phương tiện để thực hiện cao điểm thực thi pháp luật, tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, giám sát thực hiện các quy định chống khai thác IUU; Thường xuyên thanh tra, kiểm tra, xem xét trách nhiệm và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao.
Về lâu dài, UBND tỉnh đưa ra 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp cụ thể: (i) Triển khai thực hiện các chương trình, đề án, kế hoạch về phát triển thủy sản bền vững đã được UBND tỉnh phê duyệt; (ii) Đầu tư thỏa đáng để bảo đảm công tác bảo tồn, phục hồi các hệ sinh thái biển, tái cơ cấu ngành thủy sản theo hướng giảm khai thác thủy sản tăng nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là nuôi biển. Tổ chức quản lý hiệu quả các khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản; khu vực cấm khai thác có thời hạn vùng Vịnh Diễn Châu, khu vực bãi tắm Cửa Lò; vùng Sông Lam từ Cầu Rộ, huyện Thanh Chương đến Cửa Hội, thị xã Cửa Lò; (iii) Xây dựng chính sách hỗ trợ khuyến khích giảm số lượng tàu cá; chuyển đổi nghề khai thác thủy sản, tạo sinh kế bền vững cho công đồng ngư dân ven biển; (iv) Đầu tư xây dựng, sửa chữa, nâng cấp hạ tầng các cảng cá, khu neo trú tàu thuyền đáp ứng tiêu chí phân loại cảng cá theo quy định của Luật Thủy sản, đảm bảo khả năng tiếp nhận tàu cá hoạt động từ vùng khơi trở ra cập cảng chỉ định, đáp ứng các yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU; (v) Tổ chức, hỗ trợ đào tạo, nâng cao tay nghề trong lĩnh vực khai thác; đào tạo các chức danh thuyền viên tàu cá cho ngư dân nhằm đảm bảo đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định; (vi) Rà soát, bổ sung biên chế, nâng cao năng lực cho lực lượng Kiểm ngư tỉnh, đảm bảo công cụ, phương tiện cho lực lượng chấp pháp trên biển thực hiện công tác chống khai thác IUU, bảo tồn, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản.
Để triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ trên, tại Kế hoạch đã được ban hành UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành, đơn vị có liên quan và Chủ tịch UBND các huyện thị ven biển chịu trách nhiệm tổ chức; phối hợp triển khai thực hiện.
Nguồn tin: Nguyễn Văn Trung